Aktorstwo
Jak zostać aktorem?
Ile zarabia aktor?
Zalety i wady aktorstwa
Przepis na sukces
Aktorstwo
Znajdujesz się w XIX wieku, właśnie kłaniasz się królowi w swojej srebrnej zbroi. Jak to możliwe? Otóż w aktorstwie wszystko jest możliwe. Raz jesteś damą na królewskim dworze, a innym razem żołnierzem. Aktorstwo to wachlarz możliwości. W tym zawodzie nie musisz obawiać się rutyny, za to możesz liczyć na rozwój zawodowy i korzystne warunki finansowe.
Czy jako dziecko nigdy nie udawałeś/aś, że właśnie odbierasz Oscara? No cóż, na to trzeba naprawdę ciężko zapracować, a nawet ci, którzy wydawać by się mogło, na to zasługują, często poznają gorzki smak rozczarowania.
Kluczem do sukcesu (tak jak wszędzie) jest oczywiście ciężka praca. Jednak, żeby zostać aktorem trzeba mieć również określone predyspozycje, talent i niestety też sporo szczęścia. Jeśli lubisz występować, nie obawiasz się porażek, lubisz wyzwania, jesteś gotowy/a na wysiłek fizyczny i psychiczny - ten zawód jest dla Ciebie.
Jak zostać aktorem? Na jakie zarobki możesz liczyć? Odpowiadamy poniżej.
Aktor
Aktor to osoba, która zajmuje się odgrywaniem przeróżnych ról w teatrze, filmie bądź serialu. Aktor musi dobrze pracować mimiką twarzy i ciałem, by wypaść jak najbardziej naturalnie. Emocje są ważną częścią tej pracy i trzeba ja wiarygodnie pokazać. Dziś ten zawód uprawiają mężczyźni i kobiety, jednak nie zawsze tak bywało. Nie ma również ograniczeń wiekowych.Wygląd nie ma znaczenia, owszem zdarza się, że do określonych ról poszukiwane są osoby o konkretnym wyglądzie, ale od czego jest charakteryzacja? Poza tym kolor włosów czy oczu nie są tak ważne. Poszukiwane są różne osoby. Im bardziej dana osoba się wyróżnia, tym lepiej.
Kiedyś aktorem był ten, kto występował na deskach teatru, ale jak wiemy wraz z rozwojem kinematografii, to się zmieniło. Dziś mamy więcej sfer, w których aktor może się wykazać:
- Teatr - najbardziej znana i najstarsza forma dla aktorów. Plusem jest możliwość pracy na etat, wymagane jest jednak wykształcenie kierunkowe, najlepiej wyższe.
- Film/serial telewizyjny - najbardziej upragnione marzenie osób, marzących o aktorstwie. Oferuje nie tylko sławę, ale i lepszy zarobek. Co więcej, niektóre seriale często dają szansę amatorom.
- Dubbing - forma, w której liczy się głos, a zatem też dobra dykcja. Dubbinguje się najczęściej filmy animowane.
- Reklama - ściągani są najbardziej znani aktorzy, ale czasem okazuje się, że to właśnie dzięki reklamie, aktor staje się coraz bardziej rozpoznawalny.
Możliwości jest wiele, ma to swoje plusy, bo każdy znajdzie coś dla siebie. Jednak patrząc wstecz, w opinii starszego pokolenia, aktorstwo kiedyś cieszyło się większym szacunkiem. Teatr był niczym świątynią. Aktor niósł ze sobą jakąś misję, miał za zadanie kształcić publiczność, przekazać wartości. Nie oznacza, że tak nie jest dzisiaj, ale przyznajmy szczerze, konsumpcjonizm spowodował, iż teatr nie jest już tak wypełniony po brzegi jak kina. Film jest bardziej atrakcyjny, zwłaszcza dla młodej widowni, to film zarabia duże pieniądze. Aktorem nazywa się dziś wiele osób, nie mając wyższego wykształcenia. Rozpoznawalni aktorzy stają się celebrytami, którzy coraz częściej występują w reklamach i są gotowi sprzedać wszystko za odpowiednią stawkę. Niestety czasem rozpoznawalność okazuje się ważniejsza niż sam warsztat i talent.
Początki aktorstwa
Aktorstwo to jeden z najstarszych zawodów. Swoje początki ma już w starożytności, a dokładniej w 534 roku p.n.e. - wtedy pojawiły się o tym pierwsze wzmianki. Nie był to jednak zawód dostępny dla każdego. Kobiety nie mogły występować na scenie, te, które chciały realizować się w tym kierunku, były spychane na margines społeczny. Sytuacja ta zaczęła się zmieniać dopiero pod koniec XVII w. Film „Zakochany Szekspir” świetnie ilustruje te różnice społeczne i zasady panujące w teatrze.
Jak zostać aktorem?
To pytanie nurtuje wielu i choć wydaje się, że znamy na nie odpowiedź, to wszystko zależy od wielu czynników i możliwości. Niejeden marzy o świetle reflektorów, owacjach na stojąco i wielu nagrodach, w tym o najsłynniejszej złotej statuetce. Droga do tego bywa wyboista i nie gwarantuje sukcesu. Najlepiej jak najwcześniej doskonalić swoje umiejętności, czyli od najmłodszych lat. W oswojeniu się ze sceną pomogą zatem szkolne przedstawienia czy konkursy recytatorskie. Ćwiczenia są ważne, ale odpowiednie wykształcenie również bywa pomocne.
Wykształcenie
Dzisiaj, żeby zagrać w filmie, serialu bądź reklamie nie jest wymagane wyższe wykształcenie. Czasem wystarczy pójść na casting, by zaistnieć w świecie filmu. Wielu znanych aktorów nie ukończyło szkoły aktorskiej, m.in. Christian Bale, Jim Carrey, Charlize Theron czy Natalie Portman. Natomiast zdobycie dyplomu zapewnia w pewnym stopniu prestiż, ponieważ dostanie się do takiej szkoły, nie mówiąc już o jej ukończeniu, nie jest wcale takie łatwe. Nie należy się jednak zrażać, jeżeli odpadnie się za pierwszym razem. Dużo słynnych reżyserów i aktorów próbowało aż do skutku.
Jeśli myśli się poważnie o tym zawodzie warto rozważyć zdawanie do takiej szkoły. W Polsce najbardziej znaną i szanowaną jest Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi, aby się do niej dostać, prócz złożenia dokumentów, należy zdać egzaminy wstępne.
Na tego typu egzaminie należy zaprezentować: wiersz, prozę (klasyczny i współczesny) oraz dowolny wybrany przez siebie utwór. Zdarza się, że egzaminatorzy mogą poprosić o zaprezentowanie czegoś dodatkowego. Sprawdzana jest również sprawność fizyczna. Egzaminy składają się z kilku części. Nauka trwa 3/4 lata w zależności od szkoły. Zajęcia składają się m.in. z historii sztuki, kultury, teatru, filmu, literatury, emisji głosu i oczywiście ćwiczeń aktorskich. Na studiach ceniony jest indywidualizm i nowatorskie podejście oraz wyobraźnia.
Poza łódzką filmówką do zawodu aktora przygotowują:
- Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie;
- Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie (z wydziałem aktorskim również we Wrocławiu).
Niemniej jednak to też nie jest gwarancją dostania znakomitych ról. Szkołę aktorską kończy mnóstwo osób, które, mimo posiadania ogromnych kwalifikacji, a może nawet i talentu, nie są w stanie przebić się na plan filmowy. Konkurencja jest naprawdę spora. Trzeba naprawdę się wyróżniać konkretnymi cechami, które są pożądane do danej roli.
Co począć bez szkoły aktorskiej? Uczęszczać na warsztaty, kółka teatralne, a nawet ćwiczyć w domu przed lustrem, a zwłaszcza chodzić na castingi, bo to one dają szansę na zagranie, choćby małej roli. Dobrze jest też szukać na portalach ogłoszeniowych różnych ofert, np. propozycje ról epizodycznych. Warto korzystać z wielu okazji, by nie tylko szlifować swoje umiejętności, ale też zdobywać nowe kontakty, a w tej branży to również przydatne.
Jak zostać aktorem zawodowym?
Jeśli zależy Ci na profesjonalizmie i chcesz zrobić wszystko, jak należy, to musisz zadbać o odpowiednie wykształcenie, a ono jest wymagane głównie w teatrach. W Polsce ceniona jest Szkoła Filmowa w Łodzi, aczkolwiek absolwenci szkoły zagranicznej mogą pochwalić się znacznie większym prestiżem.
Oprócz dyplomu ważna jest wszechstronność. Czy jest coś, co umiesz, czego inni nie potrafią? Możesz się pochwalić jakąś wyjątkową cechą? Pomocne w wybiciu się ponad konkurencję będą kursy, np. tańca, jazdy konnej, śpiewu. Ponadto w wymaganych umiejętnościach do tego zawodu są dobra dykcja i świetna pamięć. Aktor musi umieć zapanować nad stresem, być opanowanym i nie dać się wyprowadzić z roli. Nie może także zawieść pod względem kondycji fizycznej, przecież aktorstwo to praca ciałem. Nie chodzi tylko o ćwiczenia i zadbanie o dobrą formę, ale też o panowanie nad swoim ciałem, wypracowanie ruchów, gestów. Warto pracować nad tym pod okiem specjalisty, który przekaże feedback. Trzeba być też przygotowanym na to, że do dana rola będzie wymagała przybrania na wadze lub schudnięcia, zmiany fryzury itd.
Poszerzanie swoich kompetencji, zainteresowań oraz przekraczanie własnych granic jest istotne w tym zawodzie. Ciągła nauka wpisuje się w ramy tego zawodu.
Jak zostać aktorem teatralnym?
Teatr jest o wiele bardziej wymagający. W nim nie ma miejsca na pomyłki. Nie można powtórzyć sceny jak ujęcia w filmie. Na przedstawieniu ma się tylko jedno podejście. Teatr dla wielu aktorów jest miejscem świętym, musi być nieskazitelny, tak samo, jak aktorzy, którzy muszą być bardzo dobrze przygotowani. Świetna pamięć, charyzma i umiejętność improwizacji są kluczowe.
Jak zostać aktorem dubbingowym?
Dubbing jest idealną pracą dla ludzi obdarzonych ciekawą barwą i mówiących poprawnie. Praca głosem może okazać się świetną zabawą, szczególnie przy pracy nad filmami animowanymi. Głos jest ważnym narzędziem w tej pracy, więc trzeba o niego nieustannie dbać. Należy zapomnieć o paleniu papierosów, unikać stresu i nie przeciążać głosu. Jak zostać aktorem dubbingowym w Polsce? Castingi i odpowiednie warsztaty to podstawa. Nie zapominajmy także o pracy nad dykcją. Twój głos może zaprowadzić Cię do sukcesu!
Portfolio
Po spełnieniu takich kroków, jak zdobycie dyplomu, ukończenie kursów należy przejść przez etap castingów, by móc pochwalić się portfolio, które jest istotne w tej branży. Trzeba brać regularny udział w castingach i nie poddawać się. Każda porażka czegoś uczy, a same castingi przynoszą doświadczenia. Warto zapisać się do agencji castingowej i zawsze mieć przygotowane demo, czyli nagranie, na którym pokazuje się swoje umiejętności. Pomocnym serwisem może być np. https://castingpro.pl/.
Nie bój się krytyki
Krytyka to nieodłączny element tego zawodu. Trzeba być na to przygotowanym. Nikt nie jest idealny, jeśli nie wyszło od razu, próbuj dalej! Przyjmuj krytykę z pokorą, dopytuj o informacje zwrotne, dzięki nim, będziesz wiedział/a nad czym musisz popracować. Każdy nieudany casting, rola wzbogaca doświadczenie aktora, nawet ze statystowania można wynieść cenną lekcję. Bez wytrwałości i pozytywnego nastawienia niczego się nie zdziała.
Ile zarabia aktor?
Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Po pierwsze, dlatego, że, mało który aktor jest zatrudniony na umowę o pracę. W tym zawodzie przodują kontrakty lub umowy o dzieło. Po drugie, wysokość wynagrodzenia zależy od wielu czynników:
- Miejsce pracy (teatr czy plan filmowy) - aktorzy w teatrze nie zarabiają wiele. Zarobki są zależne od tego, czy mamy do czynienia z teatrem państwowym, czy prywatnym. Lokalizacja również ma znaczenie. Na początku zarobki wynoszą średnio 1,5-2 tysiące złotych. Oczywiście na więcej możemy liczyć w teatrze prywatnym, zarobki tam wahają się od 5 do 7 tysięcy złotych. Ogromną różnicę widać w porównaniu z planem filmowym, aktor bez dyplomu za dzień zdjęciowy może otrzymać 1000 złotych, bardziej doświadczeni i znani zarobią 5-7 tysięcy złotych.
- Liczba dni zdjęciowych - przy pracy nad filmem/serialem gaża aktora liczy się za dzień zdjęciowy. Liczba tych dni bywa niewielka i nieregularna. Może się zdarzyć tak, że w danym miesiącu nie odbędą się żadne dni zdjęciowe. Najbardziej znane seriale mają kilkanaście dni zdjęciowych, tak więc im więcej dni, tym większe wynagrodzenie.
- Rozpoznawalność aktora - sława ma swoją cenę, wpływa ona nie tylko na wynagrodzenie aktora, ale czasem też na sukces filmu. Zdarza się, że idziemy do kina ze względu na swojego ulubionego aktora, więc im bardziej znany oraz lubiany aktor, tym lepiej dla niego i filmu.
Natomiast reklama jest najlepszym sposobem na większe pieniądze, lecz tylko dla tych bardziej popularnych aktorów. Oprócz stawki za dzień zdjęciowy płaci się również za udzielenie swojego wizerunku. Przykładowo, w 2013 Robert Więckiewicz na samych reklamach zarobił pół miliona złotych, a Marek Kondrat zgarnia milion rocznie. Schodząc bardziej na ziemię, dla aktorów mniej znanych, stawki wahają się między 10 a 100 tysięcy złotych za miesiąc.
Jak widać, zarobki są różne. Początkujący aktor musi być przygotowany na niezbyt wysokie i regularne dochody. Z tego powodu większość dorabia sobie w różnych miejscach, by jakoś się utrzymać. Jak pamiętamy, pandemia zabrała szansę na jakikolwiek dochód, dlatego warto być przygotowanym na wszystko.
Zalety i wady aktorstwa
Jak każdy zawód, ten również ma swoje plusy i minusy. Jeśli poważnie zastanawiasz się nad tym zawodem, rozważ wszystkie za i przeciw.
Niewątpliwym atutem, prócz sławy (jeśli uda się wybić) i satysfakcjonującego wynagrodzenia jest sam fakt, iż praca ta nie przynosi nudy. Poprzez ten zawód można rozwijać się i poznawać ciekawych ludzi. Aktorstwo stwarza także okazję do podróżowania, jeśli projekty tego wymagają.
Z drugiej strony, aktorstwo to ciężki zawód, trzeba wiele czasu poświęcić na pracę. Zawód ten nie gwarantuje stabilności finansowej. Pracuje się w najróżniejszych warunkach, czasami niezbyt komfortowych i cały czas narażonym jest się na krytykę i stres.
Trzeba być przygotowanym na wszystko i wytrwałym w dążeniu do celu. Nie należy się szybko zrażać porażkami, ponieważ wielu aktorów przechodziło przez to samo. Przede wszystkim trzeba to czuć, że żaden inny zawód nie da tyle satysfakcji co aktorstwo i odgrywanie ról nawet przed małą widownią, sprawi największą radość. A oto w życiu chodzi, by robić to, co się lubi.
Przepis na sukces
Z aktorstwem jest trochę jak z ruletką, nigdy nie wiadomo na co wypadnie. Niestety w tym zawodzie liczy się szczęście. Czasem ciężka praca nie zaprowadza nas tam, dokąd chcemy. Jak więc zostać aktorem? Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi. Trzeba wciąż szlifować swój warsztat, być wytrwałym i wszechstronnym i uczęszczać nawet na setki castingów. Być może, któregoś dnia zdobędzie się upragnioną rolę. Nigdy nie wiadomo. Krok po kroku, a może sukces czeka tuż za rogiem.